Lisa over the Top logo

Toon huid optie staat aan! Je krijgt misschien bloot te zien.

Toon optie

De rol van mRNA in coronavaccins

Inleiding

Dit zijn eigen notities om de rol van mRNA in corona vaccins te begrijpen.

Er wordt zoveel halve informatie gepubliceerd over de vaccins door zowel voor- als tegensstanders, ik vind het gewoonweg verwarrend. In deze blog zoek ik voor mezelf uit wat de vaccins precies doen, in het bijzonder de mRNA-vaccins.

Conclusie omtrent aanpassen DNA

Een nevenvraag is of de vaccins je DNA kunnen aanpassen. Dit is wel degelijk mogelijk voor gegeven mRNA ketens, door middel van een proces dat reverse transcriptase heet. Maar covid en de geassocieerde vaccins gebruiken dit proces niet.
Ik ben op het verkeerde been gezet door het online artikel 'Will an RNA Vaccine Permanently Alter My DNA?'1, maar deze maakt geen verband met de covid vaccins.
Reverse transcriptase is wel degelijk mogelijk met covid, het wordt in laboratorium omstandigheden gebruikt om de vaccins te produceren. Het is echter geen capaciteit die het virus zelf bezit. Het is op dit moment iets wat in theorie mogelijk is.


Vaccins algemeen

Vaccins introduceren eiwit moleculen in je lichaam die een virus karakteriseren. Deze eiwit moleculen zijn een makkelijk herkenbaar onderdeel van een virus, te weten de Spike proteïne. Deze worden dan herkend als lichaamsvreemd door je lichaam en deze zal antistoffen ertegen maken.

Het verschil tussen mRNA-vaccins met andere (vector)vaccins is als volgt:

  • Bij een 'klassiek' vaccin wordt het eiwit molecuul als geheel in je lichaam geïntroduceerd
  • Bij een mRNA-vaccin worden instructies doorgegeven aan je cellen om het eiwit molecuul te maken

Er zijn minimaal twee coronavaccins die mRNA gebruiken2, te weten: Pfizer en Moderna. Janssen (waar ik mee gevaccineerd ben), is een vectorvaccin.

Het probleem met de vaccins is dat het virus evolueert. Er komen mutaties voor waar de bestaande vaccins niet effectief tegen zijn. Ten tijde van schrijven is bijvoorbeeld de omicron variant in opkomst.
De consequentie hiervan is dat overwogen wordt om een 'houdbaarheidsdatum' toe te kennen aan gegeven vaccinaties, en dat boosterprikken worden gepromoot.

Bescherming3

Vaccin Bescherming Opmerking
Janssen 85% tegen ernstige COVID-19
Pfizer 95% "beschermt in .. van de gevallen tegen coronavirus"
Moderna 94%  

Uitleg percentage 94%: "Dit betekent dat van de 100 mensen die zonder vaccin COVID-19 zouden krijgen, er na vaccinatie nog maar 6 mensen COVID-19 krijgen".

Media berichten

Gevaccineerden kunnen nog steeds anderen besmetten

Het idee van coronavaccins is dat ze de kans verlagen dat je zelf ziek wordt van corona4. Dit stond expliciet in de oproep die ik kreeg om me te laten vaccineren5; ik kan deze precieze opmerking echter niet online vinden.
Er wordt niets gezegd over de besmettingsgraad door een gevaccineerde naar een andere persoon.

Je beschermt jezelf dus, maar niet anderen.

Als gevaccineerde kan je ook drager zijn van het virus.

Het voordeel van het testen van ongevaccineerde mensen is dat je daarmee de introducties van een corona-infectie in bijvoorbeeld een restaurant tegengaat. Het nadeel is dat zij daar wel besmet kunnen worden door een gevaccineerde persoon die corona heeft.

Niet-ingeënte mensen die op die manier besmet raken, geven het virus vervolgens aan meer mensen door dan besmette gevaccineerden. "Ze zijn ongeveer twee keer zo infectieus", zegt Ten Bosch6.

Vaccins hebben een beperkte levensduur

Recent onderzoek dat eind juni 2021 in Nature werd gepubliceerd toont aan dat de mRNA-vaccins gemaakt door Pfizer-BioNTech en Moderna een aanhoudende immuunreactie veroorzaken die jarenlang, zo niet een leven lang, kan beschermen tegen het coronavirus, zonder dat een booster-injectie nodig is7.

De bronpagina op deze website is overwegend positief over mRNA vaccins; het komt over als positieve propaganda.

Anno november 2021 is de Nederlandse regering aktief booster prikken aan het promoten; het is veilig om te stellen dat voorgaande citaat niet klopt.
Een reden hiervoor is dat virussen muteren; het oorspronkelijke vaccins zijn niet effectief tegen nieuwe versies van het virus.

Voorlichting: mRNA in vaccins kunnen niet je DNA veranderen

Volgens de websites van de rijksoverheid kunnen mRNA vaccins niet je DNA veranderen8:

De mRNA-vaccins kunnen niet bij het DNA komen en dus nooit iets veranderen aan uw genen. Het lichaam breekt het vaccin vanzelf af.

Hier wordt het ook genoemd:

Het mRNA blijft in het cytoplasma van de cellen en kan niet naar de celkern migreren (waar het DNA zich bevindt). Bovendien is de moleculaire structuur van mRNA verschillend van die van DNA. Er is bijgevolg geen risico voor genetische manipulatie of beschadiging van het DNA na vaccintoediening. Overigens is mRNA op zich niet heel stabiel. Wanneer het niet onmiddellijk door de ribosomen wordt omgezet naar eiwit, dan zal mRNA relatief snel afgebroken worden in de cellen. Ook mRNA dat niet wordt opgenomen in de cellen wordt relatief snel afgebroken9.

NOOT:
Het is niet per se waar dat mRNA de DNA niet kan veranderen! Er bestaat wel degelijk een proces dat dit kan doen, te weten Reverse transcription10 gecombineerd met DNA integration.
Het befaamde voorbeeld van een virus dat dit doet is HIV. De vraag is niet of het veranderen van DNA door mRNA (on)mogelijk is, maar of het COVID-virus dan wel de mRNA in een vaccin dit kan.

Onvoorziene consequenties van het Corona-virus

Doodgeboortes
Ongevaccineerde vrouwen besmet met corona hebben doodgeboren kinderen gebaard11. Ze hadden zelf geen symptonen, maar bij de biopsie werd geconcludeerd dat de placenta's waren beschadigd. Daardoor werd de toevoer van voedingsstoffen en zuurstof van moeder naar kind verstoord.

In enkele maanden tijd zijn er 13 doodgeboren kinderen geweest. Dit is opvallend veel.


mRNA vaccins

De bestanddelen van mRNA-vaccins zijn strengen mRNA omgeven door een manteltje van lipiden (vet). Dit wordt een nano-partikel genoemd.

mRNA vaccin nano partikel

mRNA vaccin nano partikel

De lipide mantel dient om de mRNA te beschermen, deze is niet stabiel12.

De mRNA codeert een eiwit die een virus/bacterie karakteriseert, de zogeheten spike proteïne.

De mRNA komt een cel binnen en wordt opgepakt door de ribosomen om de spike proteïne te maken. Deze wordt dan door het immuunsysteem als lichaamsvreend herkend (Noot: Wat dan voor eiwitten die niet lichaamsvreemd zijn?). Het immuunsysteem gaat hiervoor antistoffen en immuuncellen maken.

Werking mRNA vaccin

Werking mRNA vaccin

Als het virus nu je lichaam binnendringt, worden de spike-ewitten herkend en zal het virus door antistoffen belaagd worden. Een virus deeltje wordt dan helemaal bedekt door antistoffen, wordt daardoor geneutraliseerd en kan geen cellen meer in je lichaam infecteren.

Naast natuurlijke en synthetische lipiden bevat de mantel cholesterol, om de opname door cellen te vergemakkelijken.


RNA en mRNA

RNA Algemeen

RNA (Ribonucleic acid) is een complexe polymeer die in alle levende wezens voorkomt. Het is nauw verwant aan DNA, met het belangrijkste verschil dat het een enkele in zichzelf gevouwen keten is, terwijl DNA een dubbelgevouwen keten is13.

DNA en RNA

DNA en RNA

De functie van RNA is genexpressie (het uiten van bepaalde genen in het fenotype). In het bijzonder geven RNA moleculen instructies aan ribosomen om proteïnen te maken.
Er zijn diverse soorten RNA, waarvan vooral mRNA voor dit verhaal van belang is.

RNA kan verder:

  • specifieke genen activeren of uitzetten
  • dienen als katalysator voor specifieke chemische reakties

mRNA- Messenger RNA

De m staat voor 'messenger', het dient als transportmiddel voor genetische informatie14.
Een deel van de DNA in de celkern wordt gekopieerd naar mRNA, dat uit de celkern migreert naar het cytoplasma. Het blijft binnen de cel.
Hier wordt het door ribosomen omgezet in eiwitten. Elke mRNA-keten is voor een specifiek eiwit.

mRNA werking binnen cel. Het ovaaltje onderin met twee ketens stelt een ribosoom voor.

mRNA werking binnen cel. Het ovaaltje onderin met twee ketens stelt een ribosoom voor.

mRNA heeft een beperkte levensduur:

Tot slot is mRNA weinig stabiel en wordt het snel (binnen de tien uur) afgebroken in de cellen. Die fragiliteit zorgt er ook voor dat deze vaccins in zo’n extreem lage temperaturen (-70°C) moeten bewaard worden15.

  • Het idee is dus dat de mRNA op den duur afgebroken wordt en dat de antistoffen en immuuncellen in je lichaam achterblijven.
  • De beparkte levensduur is de reden dat er twee prikken nodig zijn; met één prik blijft de mRNA niet lang genoeg in het lichaam om het immuunrespons te laten ontwikkelen.

Reverse Transcripase

Reverse Transcriptases16 zijn een enzymen die RNA in DNA kunnen omzetten. De enkele ketens van RNA worden door zo'n enzym omgezet naar dubbele DNA ketens.

Processen die dit enzym kunnen maken zijn1:

  • Retrovirussen - het beruchtste voorbeeld is HIV. Hepatitis-B is een ander voorbeeld
  • Endogene retrovirussen17 - Dit is DNA dat afkomstig is van retrovirussen; het is onderdeel geworden van het genoom en wordt als dusdanig meegekopieerd bij celdeling.
  • LTR-Retrotransposons - Genetische sequentie in een genoom die zichzelf binnen de genoom kan vermeerderen. Het verschil met endogene retrovirussen is dat de kopieën beperkt blijven tot in het genoom, en dat ze geen deeltjes aanmaken die een cel kunnen verlaten.
  • Verlenging/Reparatie van telomeren, de uiteinden van genomen. Dit is een natuurlijk proces.

Het transcriptie proces is zeer foutgevoelig en leidt vaak tot mutaties.

Er is een verwant process, DNA integrase geheten, waarden de DNA weer in de celkern kan worden geïntegreerd (TODO uitwerken indien nodig).

Belangrijk:

Reverse-transcribing RNA viruses, such as retroviruses, use the enzyme to reverse-transcribe their RNA genomes into DNA, which is then integrated into the host genome and replicated along with it18.

  • Ofwel, de aangemaakte DNA wordt deel van het genoom (alle genetische informatie van een organisme), en wordt als dusdanig meegekopieerd.

Begrippen

Spike proteïne

Proteïne is een synoniem voor eiwit.
Spike-eiwitten zijn de uitsteeksels op de buitenkant van het coronavirus. De functie van spike-eiwitten is om cellen binnen te dringen1.

Schematische weergave COVID virus met spike proteïne

Schematische weergave COVID virus met spike proteïne

Omdat ze aan de buitenkant van het (eigenlijk: 'elk') virus zitten, zijn ze bij uitstek geschikt om een virus te herkennen.

Het genoom

Het genoom is het geheel van genetische informatie die in (cellen van) een organisme voorkomt.

Mensen, evenals andere complexe organismen (dwz. uitgebreider dan bacteriën), hebben eukaryotische cellen. Dit houdt in dat de genen bestaan uit lineaire strengen DNA.

DNA in eukaryotische cellen komt voor op twee plaatsen:

  • In de celkern. De celkern wordt beschermd door een dubbele membraan die complexe moleculen niet doorlaat. Doorlaten van moleculen van en naar de kern gebeurt op gecontroleerde wijze langs kernporiën.
  • In de mitochondriën. Dit zijn celorganellen die vooral de energieomzetting regelen in cellen. Ze hebben nog enkele andere functies.
Schematische opbouw dierlijke cellen

Schematische opbouw dierlijke cellen

Het gebied binnen de cel maar buiten de celkern heet cytoplasma.
Bij planten is ook Chloroplast DNA aanwezig in fotosynthetische organellen.

Bijzondere kenmerken genen:

  • Een deel van de DNA componenten in genen zijn niet-coderende DNA. Deze coderen geen eiwitten en zijn in feite inaktief. Het menselijk genoom bevat ruim 98% niet-coderend DNA.
  • In het genoom zijn endogene retrovirussen aanwezig. Dit is DNA dat afkomstig is van retrovirussen; het is onderdeel geworden van het genoom en wordt als dusdanig meegekopieerd bij celdeling. Het menselijk genoom bestaat uit 5-8% endogene retrovirussen.

Celdeling is een boeiend process, stapsgewijs in beeld gebracht op deze website. Voor mij interessant is dat de celkern tijdens het proces wordt afgebroken (in de profase) en daarna weer wordt aangemaakt (in de telofase). Er is dus een tijdsinterval waarbij de DNA vrij in het cytoplasma van de cel is.

Endocytose

Endocytose is het proces waarbij cellen stoffen opnemen die door het celmembraan worden ingesloten.

De op te nemen stof wordt omsloten door een bolletje celmembraan die opgenomen wordt in de cel.
Twee vormen: fagotcytose ('eten') en pinocytose ('drinken').

Soorten endocytose

Soorten endocytose

Naast voedselopname wordt fagocytose ook gebruikt om ongewenste stoffen, zowel levende organismen als levenloze stoffen (bijv. dode cellen, plastic), op te nemen. Dit gebeurt door fagosomen, cellen die hier in gespecialiseerd zijn.

Cholesterol helpt cellen te openen en binnen te dringen. Het omgekeerde van endocytose is exocytose.


Verder

  • COVID-19 dynamics with SIR model - Redelijke uitleg van SIR Model, met code. Bevat link naar hele aardige animatie met uitleg op youtube.

    Het SIR model is zeer simplistisch, maar kan een redelijke uitleg geven van de verspreiding van een virus. Ik zou willen nagaan wat het effekt is van gevaccineerden/ongevaccineerden die beiden ook besmet zijn. TODO voor als de zin me pakt.


Footnotes:

4

Bijvoorbeeld Het coronavaccin van Moderna, Kopje mRNA-vaccin. Hetzelfde staat bij Pfizer.

5

Ik heb me laten vaccineren omdat ik het risico niet wilde lopen om niet naar mijn moeder te kunnen. Ik had het liever niet gedaan, het was uit praktische overwegingen.

8

Bijvoorbeeld Het coronavaccin van Moderna, Kopje Geen verandering aan eigen DNA. Hetzelfde staat bij Pfizer.

9

Soorten coronavaccins - 'Is een mRNA-vaccin veilig?'

12

Soorten coronavaccins - 'Welke andere stoffen bevat een mRNA-vaccin?'

13

RNA op wikipedia

14

Soorten coronavaccins - 'Hoe werkt een mRNA-vaccin?'

16
10